نقد فیلم چ

«چ» روایت دوشبانه روز حضور دکتر چمران (فریبرز عرب نیا) درمقام نماینده دولت به اتفاق تیمسار فلاحی (سعید راد) و ... درپاوه کردستان است. دکتر وقتی می رسد که شهر در آستانه سقوط است. اصغر وصالی (بابک حمیدیان) فرمانده نیروهای پاسدار با تعدادی رزمنده تنها حافظان مردم دربرابر هجوم سرتا پا مسلح ضد انقلاب به سرکردگی دکتر عنایت (مهدی سلطانی) است. و ...

آخرین فیلم ابراهیم حاتمی کیا روایتگر گوشه ای از مبارزات شهید مصطفی چمران بنیان گذار جنگ های چریکی و اسوه ی مقاومت و ایثار را در ازاد سازی پاوه به تصویر می کشد.

در این فیلم بیشتر سعی شده است حس نو دوستی و خدمت خالصانه و ایمان و عزم راسخ شهید چمران پرداخته شود و مخاطب را با ابعاد شخصیتی این شهید بیش از بیش آشنا نماید و فقط یک بعد شخصیتی این شهید و اسطوره ی جنگ را به تصویر می کشد.

استفاده از امکانات تخصصی فلیم برداری و جلوه های ویژه خوب نقش بارزی در برقراری ارتباط مخاطب با فیلم را دارد.

ضرباهنگ فیلم نقش به سزایی در همراه نمودن تماشگر با فیلم دارد . به مخاطب اجازه می دهد که نگاه خودش را از شخصیت دکتر چمران در ذهن متصور نماید.

این فیلم در هنگام فیلمبرداری با حاشیه متعددی روبه رو شد و از نکات جالب آن می توان به اختلاف نظر فریبرز عرب نیا با حاتمی کیا و حاضر نشدن فریبرز عرب نیا در سکانس پایانی فیلم اشاره نمود که این حاشیه ها بر روی بازی کاراکتر و شخصیت اصلی فیلم نیز تاثیر گذار بوده و عرب نیا نتواسته بازی روان و اثر گذاری ایفا نماید و لایه های شخصیتی شهید چمران را نمایان سازد.

مشکل عمده فیلم عدم به تصویر کشیدن چهره ی قهرمانانه و اسطوره ای شهید چمران هست.سینمای ایران هنوز موفقیتی در به تصویر کشیدن قهرمانان و اسطوره های خود نداشته و هنوز تصویر درستی از این قهرمان ملی برای جوانان امروزی نمایان نشده است.

ضرباهنگ فیلم آهسته و خط تعلیق و داستانک های فرعی فیلم کمی به برقرار کردن ببینیده با فیلم ندارد.

فیلم سراسر آکنده از پرسش است: چرا چمران به هنگام اقامت در آمریکا در یک شرکت آمریکایی کار می­ کرد؟ چرا همسر آمریکایی داشت؟چرا همسر آمریکایی ­اش بی حجاب یا حداقل بدحجاب بود؟( گویا حاتمی کیا در اینجا مجبور شده تن به خودسانسوری بدهد)چرا خانواده­ اش را ترک کرد؟ چرا به هنگام انقلاب ایران در لبنان بود؟ چرا امام موسی صدر به عنوان رهبر فکری چمران هم در آن زمان به جای ایران در لبنان بود؟

چرا به همان اندازه که از حقوق شیعیان لبنان دفاع می ­کند از حقوق کردهای ایران دفاع نمی­ کند؟ چرا چمران در مذاکره با دکتر عنایتی فرمانده کردهای دموکرات حمله ور به پاوه کوتاه می­ آید و پاسخ نمی­ دهد؟ 

در مجموع می توان گفت تلاش حاتمی کیا در به تصویر کشیدن بخشی از زندگی و ابعاد شخصیتی شهید چمران ستودنی و قابل ستایش است و چ را می توان بازگشت قهرمانانه حاتمی کیا به سینمای دفاع مقدس دانست.